Ogólne zasady zachowania i bezpieczeństwa w sieci Internet ⋆ NETY.pl

Internet, często nazywany siecią globalną, to ogromna sieć komputerowa, która łączy miliardy urządzeń na całym świecie. Jest to infrastruktura, która umożliwia przesyłanie danych, komunikację, udostępnianie informacji oraz dostęp do różnorodnych usług online. Internet działa na zasadzie protokołu IP (Internet Protocol), który definiuje sposób przesyłania danych między urządzeniami.

Historia powstania i rozwój Internetu

Początki Internetu sięgają lat 60. XX wieku, kiedy to amerykańska agencja DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency) rozpoczęła prace nad projektem ARPANET. ARPANET miał na celu stworzenie sieci komputerowej, która mogłaby przetrwać nawet w przypadku ataku nuklearnego, dzięki zdecentralizowanej strukturze.

W 1969 roku powstały pierwsze połączenia ARPANET-u, łącząc cztery uniwersytety w Stanach Zjednoczonych. W kolejnych latach sieć rozrastała się, wprowadzając nowe technologie i protokoły, takie jak TCP/IP, które stały się podstawą współczesnego Internetu. W latach 80. sieć zaczęła być wykorzystywana przez instytucje akademickie i badawcze na całym świecie.

Przełomowym momentem dla Internetu było wprowadzenie World Wide Web (WWW) przez Tima Bernersa-Lee w 1989 roku. WWW umożliwiła użytkownikom łatwy dostęp do informacji za pomocą przeglądarek internetowych, co znacząco zwiększyło popularność i dostępność Internetu.

Znaczenie Internetu w codziennym życiu

Dziś Internet jest nieodłączną częścią naszego życia. Odgrywa kluczową rolę w wielu aspektach codziennej działalności, w tym:

Praca: Wiele zawodów wymaga korzystania z Internetu, umożliwiając pracę zdalną, komunikację z klientami i współpracownikami oraz dostęp do niezbędnych narzędzi i zasobów.
Edukacja: Internet umożliwia dostęp do nieograniczonej ilości materiałów edukacyjnych, kursów online i platform e-learningowych, co wspiera zarówno formalne, jak i samodzielne kształcenie.
Rozrywka: Strumieniowanie filmów, muzyki, gier i mediów społecznościowych stało się głównym źródłem rozrywki dla miliardów ludzi na całym świecie.
Komunikacja: Dzięki Internetowi możemy łatwo i szybko komunikować się z ludźmi na całym świecie za pomocą e-maili, komunikatorów, wideorozmów i mediów społecznościowych.
Usługi: Internet ułatwia codzienne czynności, takie jak zakupy online, bankowość elektroniczną, rezerwacje biletów i wiele innych.

Statystyki pokazują, że liczba użytkowników Internetu na całym świecie stale rośnie, a w 2021 roku przekroczyła 4,6 miliarda osób, co stanowi ponad 60% globalnej populacji. Ta rosnąca popularność świadczy o ogromnym znaczeniu Internetu we współczesnym świecie i jego wpływie na nasze życie codzienne.

Ochrona danych osobowych

Ochrona danych osobowych w Internecie jest niezwykle istotna, ponieważ nasze dane są nieustannie narażone na różnorodne zagrożenia. Poniżej przedstawiono kluczowe zasady i praktyki, które pomagają w zabezpieczeniu naszych danych osobowych w sieci.

Tworzenie silnych haseł

Silne hasła są pierwszą linią obrony przed nieautoryzowanym dostępem do naszych kont internetowych. Oto kilka wskazówek dotyczących tworzenia silnych haseł:

Długość hasła: Hasło powinno mieć co najmniej 12 znaków. Im dłuższe hasło, tym trudniej je złamać.
Złożoność: Używaj kombinacji liter (zarówno małych, jak i wielkich), cyfr oraz znaków specjalnych. Unikaj łatwych do odgadnięcia słów i fraz, takich jak “password123” czy “qwerty”.
Unikalność: Każde konto powinno mieć inne hasło. Korzystanie z jednego hasła do wielu kont zwiększa ryzyko naruszenia bezpieczeństwa.
Menadżery haseł: Rozważ korzystanie z menadżerów haseł, które pomagają w generowaniu i przechowywaniu silnych, unikalnych haseł dla różnych kont.

Dwustopniowa weryfikacja (2FA)

Dwustopniowa weryfikacja to dodatkowy poziom zabezpieczeń, który chroni nasze konta przed nieautoryzowanym dostępem. Polega na tym, że oprócz hasła, użytkownik musi podać drugi element uwierzytelnienia, np. kod wysłany na telefon komórkowy. Oto kilka popularnych metod 2FA:

SMS: Kod weryfikacyjny wysyłany jest na numer telefonu.
Aplikacje uwierzytelniające: Takie jak Google Authenticator czy Authy, które generują jednorazowe kody.
Klucze sprzętowe: Urządzenia fizyczne, takie jak YubiKey, które podłącza się do komputera lub telefonu.

Unikanie zagrożeń

W Internecie istnieje wiele zagrożeń, które mogą naruszyć naszą prywatność i bezpieczeństwo. Oto kilka wskazówek, jak się przed nimi chronić:

Phishing: Uważaj na podejrzane e-maile, wiadomości i linki. Phishing to próba wyłudzenia danych osobowych poprzez podszywanie się pod zaufane źródła. Zawsze sprawdzaj adresy e-mailowe i linki przed kliknięciem.
Malware: Zainstaluj i regularnie aktualizuj oprogramowanie antywirusowe. Unikaj pobierania plików i oprogramowania z niezaufanych źródeł.
Bezpieczne Wi-Fi: Unikaj korzystania z publicznych sieci Wi-Fi do logowania się na ważne konta. Jeżeli musisz korzystać z publicznej sieci, używaj VPN (Virtual Private Network), aby zaszyfrować swoje połączenie.

Prywatność online

Ochrona prywatności online wymaga świadomego zarządzania ustawieniami prywatności na różnych platformach i usługach internetowych. Oto kilka wskazówek:

Ustawienia prywatności w serwisach społecznościowych: Regularnie przeglądaj i dostosowuj ustawienia prywatności w serwisach społecznościowych, aby kontrolować, kto ma dostęp do twoich danych i postów.
Cookies i śledzenie: Korzystaj z przeglądarek i rozszerzeń blokujących śledzenie oraz pliki cookie. Wiele przeglądarek oferuje tryb prywatny lub incognito, który ogranicza śledzenie twojej aktywności online.
VPN i narzędzia szyfrujące: VPN pomaga ukryć twoją lokalizację i zaszyfrować dane przesyłane między urządzeniem a Internetem. Korzystaj również z narzędzi szyfrujących, takich jak szyfrowane komunikatory (np. Signal) i e-maile (np. ProtonMail).

Prywatność online jest kluczowym aspektem korzystania z Internetu, szczególnie w kontekście mediów społecznościowych. Ochrona prywatności wymaga świadomego zarządzania informacjami, które udostępniamy oraz kontrolowania, kto ma do nich dostęp. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady ochrony prywatności online, ze szczególnym uwzględnieniem zachowań w sieciach społecznościowych i powstrzymywania się od publikacji wrażliwych informacji.

Zachowania w sieciach społecznościowych

Sieci społecznościowe, takie jak Facebook, Instagram, Twitter i LinkedIn, stały się nieodłączną częścią naszego życia, umożliwiając dzielenie się informacjami, nawiązywanie kontaktów i budowanie relacji. Aby chronić swoją prywatność, warto przestrzegać kilku zasad:

Ustawienia prywatności: Regularnie przeglądaj i dostosowuj ustawienia prywatności na swoich profilach społecznościowych. Kontroluj, kto może zobaczyć twoje posty, zdjęcia, informacje osobowe i listę znajomych. Zwykle można ustawić poziomy prywatności, takie jak publiczne, tylko dla znajomych lub tylko dla określonych grup.
Ograniczanie informacji osobowych: Unikaj udostępniania szczegółowych informacji osobowych, takich jak adres zamieszkania, numer telefonu, daty urodzin i inne dane, które mogą być wykorzystane do kradzieży tożsamości lub innych działań niepożądanych.
Świadome udostępnianie treści: Przemyśl, zanim coś opublikujesz. Zastanów się, czy dana informacja jest odpowiednia do udostępnienia publicznie i czy nie narusza twojej prywatności lub prywatności innych osób.
Weryfikacja znajomych: Akceptuj zaproszenia do znajomych tylko od osób, które znasz i którym ufasz. Nieznane osoby mogą próbować uzyskać dostęp do twoich prywatnych informacji w celach niepożądanych.

Powstrzymywanie się od publikacji wrażliwych informacji

Publikowanie wrażliwych informacji w sieci może prowadzić do poważnych konsekwencji, takich jak kradzież tożsamości, nękanie czy oszustwa. Oto kilka wskazówek, jak unikać publikowania wrażliwych informacji:

Dane finansowe: Nigdy nie udostępniaj publicznie informacji dotyczących twoich kont bankowych, numerów kart kredytowych, haseł czy kodów PIN. Jeśli musisz podać takie dane, upewnij się, że robisz to za pośrednictwem bezpiecznych, szyfrowanych stron internetowych.
Lokalizacja: Unikaj udostępniania informacji o swojej bieżącej lokalizacji, szczególnie jeśli jesteś sam lub w nowym miejscu. Wskazywanie swojej dokładnej lokalizacji może narazić cię na ryzyko kradzieży lub innych zagrożeń.
Zdjęcia dokumentów: Nigdy nie publikuj zdjęć dokumentów tożsamości, takich jak paszporty, dowody osobiste, prawa jazdy czy legitymacje. Mogą one zostać wykorzystane do kradzieży tożsamości.
Informacje o dzieciach: Zachowaj szczególną ostrożność przy publikowaniu zdjęć i informacji dotyczących dzieci. Upewnij się, że nie udostępniasz informacji, które mogą naruszać ich prywatność lub bezpieczeństwo.

Narzędzia i techniki ochrony prywatności

Aby dodatkowo zabezpieczyć swoją prywatność online, warto korzystać z różnych narzędzi i technik:

Przeglądarki i rozszerzenia: Używaj przeglądarek, które oferują tryb prywatny lub incognito, aby ograniczyć śledzenie twojej aktywności online. Korzystaj z rozszerzeń blokujących reklamy i śledzenie, takich jak uBlock Origin czy Privacy Badger.
VPN (Virtual Private Network): VPN pomaga ukryć twoją lokalizację i zaszyfrować dane przesyłane między twoim urządzeniem a Internetem. Jest to szczególnie przydatne podczas korzystania z publicznych sieci Wi-Fi.
Szyfrowanie komunikacji: Korzystaj z narzędzi do szyfrowania komunikacji, takich jak Signal czy WhatsApp, które oferują end-to-end encryption, zapewniając prywatność twoich rozmów i wiadomości.
Regularne aktualizacje: Regularnie aktualizuj swoje oprogramowanie i aplikacje, aby chronić się przed nowymi zagrożeniami i lukami w zabezpieczeniach.

Prywatność online wymaga ciągłej uwagi i świadomego podejścia do zarządzania swoimi danymi. Przestrzeganie powyższych zasad i stosowanie odpowiednich narzędzi pomoże w ochronie twojej prywatności i bezpieczeństwa w Internecie.

Netetykieta (Etykieta internetowa)

Netetykieta, czyli etykieta internetowa, odnosi się do zbioru zasad i norm zachowania w sieci, które mają na celu zapewnienie kulturalnej i efektywnej komunikacji online. Przestrzeganie netetykiety pomaga w utrzymaniu pozytywnej atmosfery w sieci, minimalizuje konflikty i zapewnia szacunek dla wszystkich użytkowników. Poniżej przedstawiamy kluczowe zasady netetykiety.

Komunikacja online

Komunikacja w Internecie, czy to poprzez e-maile, fora, czaty, czy media społecznościowe, wymaga zachowania kultury osobistej i szacunku dla innych użytkowników.

Szanuj innych użytkowników: Traktuj innych z szacunkiem, nawet jeśli się z nimi nie zgadzasz. Unikaj obraźliwego języka, obelg i agresji.
Unikaj mowy nienawiści i cyberprzemocy: Mowa nienawiści, nękanie i cyberprzemoc są niedopuszczalne. Wszelkie formy dyskryminacji, rasizmu, seksizmu czy homofobii są surowo zabronione.
Używaj poprawnej pisowni i gramatyki: Staraj się pisać poprawnie, aby twoje wiadomości były zrozumiałe. Unikaj nadmiernego używania skrótów i emotikonów, które mogą być mylące.
Zachowuj prywatność korespondencji: Nie publikuj prywatnych wiadomości bez zgody nadawcy. Szanuj prywatność rozmów i nie udostępniaj ich publicznie.

Publikowanie treści

Publikowanie treści w Internecie wymaga odpowiedzialności i dbałości o jakość udostępnianych informacji.

Odpowiedzialność za treści: Pamiętaj, że jesteś odpowiedzialny za treści, które publikujesz. Unikaj rozpowszechniania fałszywych informacji, plotek i dezinformacji.
Korzystanie z materiałów chronionych prawem autorskim: Szanuj prawa autorskie. Nie publikuj treści, do których nie masz praw, bez odpowiedniej zgody. Zawsze podawaj źródła i autorów cytowanych materiałów.
Zasady dotyczące zdjęć i filmów: Upewnij się, że masz zgodę na publikację zdjęć i filmów, zwłaszcza jeśli przedstawiają one osoby trzecie. Nie publikuj kompromitujących czy prywatnych zdjęć bez zgody zainteresowanych.
Nie spamuj: Unikaj publikowania dużej liczby nieistotnych lub powtarzających się wiadomości. Spamowanie jest irytujące i może zostać uznane za naruszenie netetykiety.

Współpraca i dzielenie się wiedzą

Internet jest doskonałym miejscem do współpracy i dzielenia się wiedzą, ale wymaga to przestrzegania pewnych zasad.

Etykieta w grupach dyskusyjnych i forach: Przestrzegaj zasad panujących w danej społeczności. Przed zadaniem pytania sprawdź, czy odpowiedź nie została już udzielona. Bądź pomocny i cierpliwy dla nowych użytkowników.
Zasady korzystania z zasobów open source: Szanuj zasady licencjonowania open source. Upewnij się, że przestrzegasz warunków licencji, udzielasz odpowiednich kredytów autorom i dzielisz się swoimi ulepszeniami zgodnie z wymaganiami licencji.
Udzielanie konstruktywnej krytyki: Jeśli komentujesz pracę innych, staraj się być konstruktywny i pomocny. Unikaj złośliwości i krytyki, która nie wnosi żadnej wartości.

Przestrzeganie zasad netetykiety pomaga w utrzymaniu pozytywnej atmosfery w sieci, sprzyja konstruktywnej wymianie informacji i zapewnia szacunek dla wszystkich użytkowników. Pamiętaj, że twoje działania online mają realny wpływ na innych ludzi, więc zawsze staraj się być uprzejmy i odpowiedzialny w swoich działaniach.

Korzystanie z Internetu dla różnych grup wiekowych

Internet oferuje różnorodne możliwości i korzyści dla osób w każdym wieku, ale każda grupa wiekowa może napotkać specyficzne wyzwania i zagrożenia. Dlatego ważne jest, aby dostosować zasady korzystania z Internetu do potrzeb i umiejętności różnych grup wiekowych. Poniżej przedstawiamy kluczowe aspekty korzystania z Internetu dla dzieci i młodzieży, dorosłych oraz seniorów.

Dzieci i młodzież

Dzieci i młodzież są jednymi z najbardziej aktywnych użytkowników Internetu. Korzystają z niego do nauki, zabawy i komunikacji, ale są też narażone na specyficzne zagrożenia.

Bezpieczeństwo dzieci w sieci: Ważne jest, aby rodzice i opiekunowie edukowali dzieci na temat bezpieczeństwa online. Dzieci powinny znać zasady dotyczące ochrony prywatności, unikania kontaktów z nieznajomymi oraz rozpoznawania zagrożeń, takich jak cyberprzemoc czy phishing.
Narzędzia kontroli rodzicielskiej: Rodzice mogą korzystać z narzędzi kontroli rodzicielskiej, aby monitorować i ograniczać dostęp dzieci do nieodpowiednich treści. Wiele systemów operacyjnych i przeglądarek oferuje takie funkcje.
Kreatywność i edukacja: Internet może być doskonałym narzędziem edukacyjnym i kreatywnym dla dzieci. Zachęcaj dzieci do korzystania z edukacyjnych stron internetowych, aplikacji i zasobów online, które wspierają ich rozwój i naukę.

Dorośli

Dorośli korzystają z Internetu w wielu aspektach swojego życia, od pracy zawodowej, przez zakupy online, po komunikację i rozrywkę. Dla tej grupy wiekowej kluczowe jest świadome i bezpieczne korzystanie z sieci.

Odpowiedzialne korzystanie z Internetu w pracy: W pracy zawodowej ważne jest zachowanie zasad bezpieczeństwa, takich jak regularne aktualizowanie oprogramowania, stosowanie silnych haseł oraz unikanie otwierania podejrzanych wiadomości e-mail. Dorośli powinni być świadomi polityk bezpieczeństwa IT obowiązujących w ich miejscach pracy.
Równowaga między życiem online i offline: Internet może być bardzo angażujący, dlatego ważne jest, aby dorośli znaleźli równowagę między czasem spędzanym online a życiem offline. Ustalanie limitów czasu spędzanego przed ekranem oraz angażowanie się w aktywności poza siecią pomaga utrzymać zdrowy styl życia.
Bezpieczeństwo finansowe: Dorośli często korzystają z usług bankowości internetowej i zakupów online. Aby chronić swoje dane finansowe, powinni korzystać z bezpiecznych, szyfrowanych stron internetowych, monitorować swoje konta pod kątem nieautoryzowanych transakcji i unikać udostępniania danych finansowych w miejscach publicznych.

Seniorzy

Seniorzy, choć często mniej zaznajomieni z nowoczesnymi technologiami, coraz częściej korzystają z Internetu do komunikacji, rozrywki i zarządzania codziennymi sprawami. Ważne jest, aby seniorzy czuli się pewnie i bezpiecznie w sieci.

Edukacja cyfrowa dla seniorów: Seniorzy mogą skorzystać z kursów i warsztatów edukacyjnych, które pomagają im zrozumieć podstawy korzystania z Internetu, obsługi komputera i urządzeń mobilnych. Lokalne biblioteki, uniwersytety trzeciego wieku oraz organizacje non-profit często oferują takie programy.
Bezpieczeństwo i wygoda: Dla seniorów ważne jest, aby korzystać z intuicyjnych i łatwych w obsłudze narzędzi internetowych. Proste w użyciu przeglądarki, aplikacje z dużymi ikonami i czytelnymi interfejsami mogą znacząco ułatwić korzystanie z Internetu.
Komunikacja i społeczność: Internet oferuje seniorom możliwości utrzymywania kontaktu z rodziną i przyjaciółmi poprzez e-maile, media społecznościowe i wideorozmowy. Uczestnictwo w internetowych społecznościach może również pomóc w walce z samotnością i izolacją.

Każda grupa wiekowa ma swoje unikalne potrzeby i wyzwania związane z korzystaniem z Internetu. Ważne jest, aby dostosować zasady i narzędzia do specyficznych wymagań dzieci, dorosłych i seniorów, aby wszyscy mogli bezpiecznie i efektywnie korzystać z zasobów online. Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa, edukacja i świadome podejście do technologii są kluczowe dla zapewnienia pozytywnych doświadczeń z Internetem dla użytkowników w każdym wieku.

Korzystanie z różnych usług internetowych

Internet oferuje szeroki wachlarz usług, które ułatwiają codzienne życie, od zakupów online po bankowość internetową i korzystanie z mediów społecznościowych. Aby bezpiecznie i efektywnie korzystać z tych usług, warto znać zasady dotyczące bezpieczeństwa i prywatności.

Zakupy online

Zakupy online są wygodne i często pozwalają na oszczędności, ale niosą ze sobą ryzyko oszustw i naruszeń prywatności. Poniżej przedstawiamy kilka wskazówek, jak bezpiecznie dokonywać zakupów w Internecie:

Bezpieczne strony internetowe: Dokonuj zakupów tylko na znanych i zaufanych stronach internetowych. Upewnij się, że adres strony zaczyna się od “https://” i że w przeglądarce wyświetla się symbol kłódki, co oznacza, że połączenie jest szyfrowane.
Ochrona danych osobowych: Podczas dokonywania zakupów podawaj tylko niezbędne dane osobowe. Unikaj podawania informacji, które nie są wymagane do realizacji zamówienia.
Monitorowanie transakcji: Regularnie sprawdzaj swoje wyciągi bankowe i historię transakcji, aby upewnić się, że nie doszło do żadnych nieautoryzowanych operacji. W razie wątpliwości natychmiast skontaktuj się z bankiem.
Opinie i recenzje: Przed zakupem sprawdź opinie i recenzje innych klientów. Upewnij się, że sklep ma pozytywne oceny i renomę wśród użytkowników.

Bankowość internetowa

Bankowość internetowa umożliwia szybki i wygodny dostęp do finansów, jednak wymaga szczególnej ostrożności w zakresie bezpieczeństwa.

Silne hasła i 2FA: Używaj silnych haseł i włącz dwustopniową weryfikację (2FA) dla dodatkowej ochrony. Regularnie zmieniaj hasła i unikaj używania tych samych haseł do różnych kont.
Bezpieczne połączenia: Loguj się do bankowości internetowej tylko z zaufanych urządzeń i zabezpieczonych sieci. Unikaj korzystania z publicznych sieci Wi-Fi do zarządzania swoimi finansami.
Ochrona przed phishingiem: Bądź czujny na e-maile i wiadomości SMS rzekomo pochodzące od banku, które proszą o podanie danych logowania. Banki nigdy nie proszą o takie informacje drogą elektroniczną.
Szyfrowanie: Upewnij się, że połączenie z bankiem jest szyfrowane. Sprawdź, czy w adresie strony banku widnieje “https://” oraz symbol kłódki.

Media społecznościowe

Media społecznościowe są popularnym sposobem komunikacji i dzielenia się informacjami, ale wymagają odpowiedzialnego korzystania, aby chronić swoją prywatność i bezpieczeństwo.

Ustawienia prywatności: Regularnie przeglądaj i aktualizuj ustawienia prywatności w mediach społecznościowych. Kontroluj, kto może zobaczyć twoje posty, zdjęcia i informacje osobowe.
Unikanie publikacji wrażliwych informacji: Nie publikuj danych osobowych, takich jak adres zamieszkania, numer telefonu czy informacje finansowe. Unikaj udostępniania zbyt wielu szczegółów dotyczących twojego życia prywatnego.
Świadome udostępnianie treści: Przed opublikowaniem jakiejkolwiek treści zastanów się, czy jest ona odpowiednia do udostępnienia publicznie. Unikaj publikowania kompromitujących zdjęć i informacji, które mogą zaszkodzić tobie lub innym.
Rozpoznawanie zagrożeń: Bądź czujny na próby oszustw i fałszywe profile. Nie akceptuj zaproszeń od nieznajomych i nie klikaj w podejrzane linki.

Korzystanie z różnych usług internetowych może znacznie ułatwić życie, ale wymaga świadomego podejścia do kwestii bezpieczeństwa i prywatności. Pamiętaj o podstawowych zasadach ochrony danych osobowych, korzystaj z bezpiecznych połączeń i regularnie aktualizuj swoje ustawienia prywatności. Dzięki temu będziesz mógł cieszyć się wszystkimi korzyściami płynącymi z Internetu, minimalizując ryzyko zagrożeń.

Internet jest nieodłączną częścią współczesnego życia, oferując nieograniczone możliwości w zakresie komunikacji, edukacji, rozrywki i pracy. Jednak korzystanie z sieci wiąże się także z pewnymi wyzwaniami i zagrożeniami, które wymagają świadomego i odpowiedzialnego podejścia.

Kluczowe wnioski

Bezpieczeństwo danych osobowych: Chronienie danych osobowych jest fundamentalne. Silne hasła, dwustopniowa weryfikacja oraz świadome zarządzanie prywatnością są kluczowe w zabezpieczaniu naszych informacji.
Prywatność online: Wymaga odpowiedzialnego korzystania z sieci społecznościowych i powstrzymywania się od publikacji wrażliwych informacji. Ustawienia prywatności powinny być regularnie przeglądane i dostosowywane.
Netetykieta: Kultura osobista i szacunek dla innych użytkowników Internetu są niezbędne do utrzymania pozytywnej atmosfery w sieci. Unikanie mowy nienawiści, konstruktywna krytyka oraz odpowiedzialne publikowanie treści są fundamentami etycznego korzystania z Internetu.
Dostosowanie do różnych grup wiekowych: Dzieci, dorośli i seniorzy mają różne potrzeby i wyzwania związane z korzystaniem z Internetu. Edukacja, kontrola rodzicielska, bezpieczeństwo finansowe oraz łatwe w użyciu narzędzia są kluczowe dla każdej grupy wiekowej.
Korzystanie z usług internetowych: Bezpieczne zakupy online, bankowość internetowa oraz korzystanie z mediów społecznościowych wymagają świadomego podejścia do kwestii bezpieczeństwa i prywatności. Regularne monitorowanie transakcji, ochrona przed phishingiem i unikanie publikacji wrażliwych danych są podstawowymi zasadami bezpiecznego korzystania z tych usług.

Korzystanie z Internetu może być bezpieczne i korzystne, jeśli podejdziemy do niego z odpowiednią wiedzą i ostrożnością. Zachęcamy wszystkich użytkowników do:

Edukacji i świadomości: Regularnie poszerzaj swoją wiedzę na temat bezpieczeństwa i prywatności online. Bądź na bieżąco z nowymi zagrożeniami i sposobami ich unikania.
Odpowiedzialności za swoje działania: Pamiętaj, że twoje działania online mają realny wpływ na innych. Przestrzegaj zasad netetykiety, dbaj o swoje dane osobowe i szanuj prywatność innych użytkowników.
Aktywnej ochrony swojej prywatności: Regularnie aktualizuj ustawienia prywatności, korzystaj z narzędzi zabezpieczających i bądź świadomy zagrożeń, które mogą pojawić się w sieci.

Przyszłość Internetu zależy od nas wszystkich. Dzięki odpowiedzialnemu i świadomemu korzystaniu z sieci możemy cieszyć się jej korzyściami, minimalizując ryzyko zagrożeń. Dbajmy o nasze bezpieczeństwo online i twórzmy razem pozytywną, bezpieczną przestrzeń w Internecie.

Nie korzystaj z żadnych wrażliwych usług sieciowych takich jak bankowość, serwisy społecznościowe, poczta, itp. w sieciach ogólnie dostępnych (np. darmowych sieciach Wi-Fi).

Ogólnie dostępne sieci są ulubioną miejscem ataków cyberprzestępców. Są oni tam bardziej anonimowi, ponieważ trudniej ustalić z jakiego konkretnie urządzenia lub lokalizacji atakowali. Nigdy nie masz pewności, czy sieci nie podsłuchuje haker, który może przechwycić informacje wysyłane przez Ciebie do serwisów zewnętrznych np. login i hasło do banku, serwisu społecznościowego czy na konto pocztowe.

Zainstaluj i korzystaj aktywnie z oprogramowania antywirusowego na urządzeniach, z dostępem do internetu

Wiele stron internetowych świadomie lub nieświadomie (np. będących ofiarami ataków cyberprzestępców) mogą dystrybuować robaki, wirusy i oprogramowanie szpiegujące, które możesz zainstalować lub pobrać świadomie lub całkowicie bezwiednie. Aktywne działanie aktualnych programów antywirusowych może pomóc w ochronie twojego urządzenia przed tymi programami. Jest to szczególnie ważne gdy korzystasz z internetu i pobierasz różne pliki, dokumenty a czasami programy

Nigdy nie zapisuj żadnych haseł w przeglądarce lub innych programach do transmisji danych i plików (np. FTP czy Kliencie pocztowym)

Wyrób w sobie nawyk nie zapisywania haseł w jakimkolwiek oprogramowaniu, które do tego nie służy. Ze względu na dużą popularność poszczególnych systemów np. przeglądarek, hakerzy mogą potencjalnie opracować techniki deszyfrowania zapisanych haseł. Przypadkowa instalacja robaka lub wirusa może Cię wtedy narazić na przechwycenie hasła przez hakera.

W szczególności chroń hasła do poczty, bankowości, serwisów społecznościowych oraz loginy wykorzystywane służbowo!

Stosuj trudne oraz różne hasła do swoich kont

Cyberprzestępcy mają dostęp do milionów jak nie miliardów standardowych haseł. Używając prostych haseł umożliwiasz im włamanie się na Twoje konto z użycie metod Brute Force.

W hasłach nie używaj imion czy nazwisk swoich lub osób najbliższych. Nie używaj numerów identyfikacyjnych np. PESEL czy dat urodzenia.

Hasło powinno być długie, zawierać znaki specjalne, spacje i raczej być w formie zdania niż pojedyńczego sformułowania.

Do wrażliwych serwisów jak konto bankowe, poczta czy Profil Zaufany ePUAP stosuj różne hasła. Złamanie jednego nie spowoduje automatycznie przechwycenia kolejnych kont usługowych.

Chroń swoje hasła!

Nigdy nie podawaj swoich haseł żadnym osobom trzecim! Żaden administrator, żadnego systemu lub serwisu nie powinien prosić Cię o hasła – do absługi administracyjnej nie jest ono im potrzebne.

Haseł do swoich kont nie powinno się także podawać swoim najbliższym, przyjacielom czy znajomym. Nigdy nie wiesz w jaki sposób wykorzystają Twoje konta np. pocztowe, a historia ma aż nadto znanych przypadków, w których to zaufanie zostało nadużyte nawet w celach nielegalnych i karalnych czynów.

Szczególnie uważaj na wtyczki do przeglądarek

Instalując dodatkowe wtyczki do przeglądarek jesteś narażone na ich ukryte działanie. Wiele z nich wszczykuje dodatkowy kod do stron internetowych (np. wyświetlający reklamy), inne mogą działać jako KEY-LOGGERY, zapisując Twój każdy przycisk klawiatury, który wciskasz i przesyłając go cyberprzestępcom. Inne z kolei mogą wykradać twoje danych z plików sesyjnych cookie lub wysyłać statystyki o Twojej aktywności w sieci.

Wprowadzając dane sprawdzaj czy połączenie jest szyfrowane

Jeśli wypełniasz jakikolwiek formularz elektroniczny – np. formularz rejestracji, pole wyszukiwania, formularz logowania, czy kalkulator kredytowy lub wynagrodzenia, upewnij się, że połączenie jest szyfrowane – domena ma poprawny certyfikat SSL. Utrudni to hakerom włamanie się na Twoje różne konta, zdobycie informacji, które mogą posłużyć do włamania się na konta lub innych wyłudzeń i oszustw.

To czy strona jest szyfrowana sprawdzisz w pasku adresowym. Przed adres strony, którą oglądasz powinna znajdować się kłódka (nieprzekreślona) a w przypadku najlepszych zabezpieczeń, nazwa firmy, która jest właścicielem witryny.

Pamiętaj też, że tylko strony zaczynające się od https:// są szyfrowane, niezależnie od tego czy certyfikat jest ważny czy nie.

Pobieraj oprogramowanie tylko ze stron producentów danego oprogramowania

Darmowe serwisy oferujące możliwość pobrania programu ze swoich stron, często wykorzystują własne instalatory, które instalują także dodatkowe niechciane oprogramowanie.

Podczas instalacji różnych programów, uważaj czy instalator nie pyta się o zgodę na instalację dodatkowych programów. Nie przeklikuj bezmyślnie “dalej” > “dalej” aby szybciej zainstalować program. To bardzo nieodpowiedzialne i niebezpieczne.

Uważaj, na co wyrażasz zgodę

Zwracaj uwagę na komunikaty pojawiające się w trakcie ściągania lub instalacji aplikacji, muzyki, gier czy innych utworów na telefony komórkowe, smart-fony czy komputer. Możesz się z nich dowiedzieć, do jakich Twoich danych żąda dostępu pobierana usługa.

Podczas logowania np. przez serwisy społecznościowe, zwracaj uwagę do jakich danych dajesz im. dostęp. Mogą wymagać szerszego dostępu niż jest im on potrzebny.

Nie instaluj tzw. CRACK’ów / witaminek do płatnego oprogramowania

W pierwszej kolejności zwróć uwagę, że takie działanie jest nielegalne. To przestępstwo i piractwo.

Najważniejsze jest jednak to, że większość CRACK’ów to BACKDOORY, które umożliwią sterowanie Twoim urządzeniem przez Hakera wtedy, kiedy będzie tego potrzebował.

Ogólne zasady zachowania i bezpieczeństwa w sieci Internet